Tin Mừng Đức Giêsu Kitô theo thánh Luca (Lc 6: 1-5)
1Vào một ngày Sa-bát, Đức Giê-su đi băng qua một cánh đồng lúa; các môn đệ bứt lúa, vò trong tay mà ăn. 2Nhưng có mấy người Pha-ri-sêu nói: “Tại sao các ông làm điều không được phép làm ngày Sa-bát?” 3Đức Giê-su trả lời: “Các ông chưa đọc chuyện này trong sách sao? Ông Đa-vít đã làm gì khi ông và thuộc hạ đói bụng? 4Ông vào nhà Thiên Chúa lấy bánh tiến mà ăn và cho thuộc hạ ăn. Thứ bánh này, chỉ có tư tế mới được ăn mà thôi”. 5Rồi Người nói: “Con Người làm chủ ngày Sa-bát”.
Vào thời Chúa Giêsu, không thiếu những người nhân danh luật pháp để triệt hạ và chối bỏ người khác. Và rồi câu chuyện được ghi trong Tin Mừng hôm nay là một điển hình cho biết bao trường hợp nhân danh pháp luật để đè bẹp con người. Chúa Giêsu đã thách thức cho đến cùng thái độ như thế.
Thật vậy, Chúa Giêsu không phải là một con người sống ngoài luật pháp, Ngài đến để kiện toàn lề luật. Nhưng sở dĩ Chúa Giêsu chống lại luật pháp là bởi vì luật pháp đó phi nhân hoặc chối bỏ con người. Các môn đệ vì đói nên bứt bông lúa mà ăn, thật ra không phải là vi phạm ngày Hưu lễ. Không có khoản luật nào trong các sách luật xem một hành động như thế là vi phạm ngày Hưu lễ; nếu có thì chỉ là vi phạm một trong 39 hành động mà các nhà chú giải Do thái đã thêm vào qui định của ngày Hưu lễ mà thôi.
Hơn nữa, Chúa Giêsu đã dẫn chứng hành động của Vua Ðavít và Ngài khẳng định: hành động của các môn đệ không hề vi phạm ngày Hưu lễ. Lề luật vì con người, chứ không phải con người vì lề luật. Ðó là ý nghĩa của luật pháp mà Chúa Giêsu nêu bật trong cuộc tranh luận với những Biệt phái. Khi luật pháp chống lại con người, nghĩa là chối bỏ phẩm giá và quyền lợi cơ bản của con người, thì luật pháp đánh mất ý nghĩa và không còn lý do để hiện hữu nữa; trong trường hợp đó, dĩ nhiên không tuân hành luật pháp là một thái độ thích đáng.
Người Do Thái giữ rất nghiêm luật nghỉ ngày Sa-bát; đó là ngày nghỉ, không ai được phép lao động, vì Thiên Chúa đã nghỉ ngơi và thánh hoá ngày đó (St 2, 2-3). Việc các môn đệ của Chúa Giêsu bứt lúa rồi vò trong tay mà ăn bị người Pha-ri-sêu xem như là đã “gặt lúa” và “xay lúa”, một việc bị cấm trong ngày Sa-bát, thì quả thật là quá đáng. Quả là các ông Pha-ri-sêu này đã “chẻ sợi tóc làm tư” khiến luật nghỉ việc ngày Sa-bát đã trở nên gánh nặng và là cái cớ để bắt bẻ, kết án người khác. Chúa Giê-su đã lên án thái độ đó vì nó làm con người thành nô lệ cho lề luật, và Ngài tuyên bố: “Con Người làm chủ ngày Sa-bát”.
Những người Biệt phái Do Thái thì thủ cựu và hẹp hòi. Họ tỉ mỉ giữ luật, và nếu cần phải hy sinh một giá trị nào đó của con người cho một việc giữ luật thì họ sẵn sàng hy sinh. Rõ ràng họ quá sai lầm trong việc đánh giá đâu là chính yếu và đâu là tùy phụ trong việc chu toàn Lề Luật của Chúa: Nhiều khi họ lấy cái phụ làm cái chính, và lấy cái chính làm cái phụ. Chúa Giêsu thì không như thế. Ngay từ đầu, Ngài đã quan niệm rằng ngày hưu lễ được lập ra vì loài người, chứ không phải con người vì ngày hưu lễ.
Khi luật pháp chối bỏ hoặc chà đạp những quyền cơ bản của con người, thì luật pháp đó cũng xúc phạm đến chính Thiên Chúa. Thánh Phêrô và thánh Gioan đã hành động một cách cương quyết khi dõng dạc tuyên bố trước Công nghị Do thái: “Thà vâng lời Thiên Chúa hơn vâng lời loài người”. Chẳng hạn, khi luật pháp một quốc gia cho phép phá thai, nghĩa là tước đoạt quyền sống của con người, thì chống lại luật pháp đó là một nghĩa vụ. “Thà vâng lời Thiên Chúa hơn vâng lời loài người”. đó là nguyên tắc nền tảng hướng dẫn người Kitô hữu trong các quan hệ xã hội của họ. Chúa Giêsu luôn đòi hỏi các môn đệ của Ngài một thái độ dứt khoát tận căn: không thể vừa vâng lời Thiên Chúa, vừa chạy theo những gì chống lại Thiên Chúa.
Chúa Giêsu đã chỉ cho biết luật tối thượng tôn thờ Thiên Chúa là nhằm kiến tạo lại mối tương giao giữa Thiên Chúa và con người, mối tương giao cha-con mà ngay từ ban đầu trong công trình tạo dựng Thiên Chúa đã thiết lập. Thật vậy, khi tạo thành trời đất muôn loài muôn vật trước lúc tạo dựng con người chính là Thiên Chúa đã chuẩn bị mọi thứ cho con người, để khi con người hiện diện họ có đủ mọi thứ để sinh sống. Việc chăm lo như thế không là việc của người cha lo cho con cái đó sao? Và khi tạo dựng con người Thiên Chúa đã cho con người dự phần vào sự sống của Ngài, như người cha trao ban sự sống cho người con, Thế nhưng, nguyên tổ đã không nhận ra mối tương quan cha-con giữa Thiên Chúa với con người nên đành tâm bẻ gãy mối tương qua qua hành vi chống lại Thiên Chúa bằng việc bất tuân lệnh truyền của Ngài.
Chúa Giêsu đã đến khai mở con đường yêu thương. Chúa tha thứ và thương xót những hối nhân. Chúa gọi một Phêrô còn nông nổi và một Mátthêu còn dính bén vật chất. Chúa không ngại ăn uống chia sẻ cuộc sống với người tội lỗi, Chúa còn tha thứ cho cả kẻ giết mình: “Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết việc họ làm” (Lc 23,34b). Chúa lên án cái nhìn “bới lông tìm vết”, “vạch lá tìm sâu” và thói quen chỉ trích, giả hình của những người Biệt phái.
Theo gương Chúa Giêsu, chúng ta hãy có lòng thương xót và biết nhìn người khác bằng tinh thần cảm thông, tha thứ. Ước chi chúng ta mang lấy ánh mắt và tầm nhìn của Chúa để luôn biết yêu thương và chấp nhận nhau.
Huệ Minh